Co Smit met haar Humber-fiets (fotoarchief Lizet Kruyff)

Een foto met een fraaie compositie - een jonge dame die met haar fiets in een hoek van de foto geplaatst is en toch centraal staat, met zoekende blik op de mooi begroeide veranda aan de achterkant van het huis van haar halfzuster Arendje Smit, die toen net gehuwd was met de Rotterdamse architect J. Herman de Roos. De opname is omstreeks 1900 in Rotterdam gemaakt en de dame heet Co Smit.

     Co was de dochter uit het eerste huwelijk van molenaar Nicolaas Albert Smit, die onder meer in Zaltbommel en Delfhaven de molen aan de gang hield. Zij trouwde tegen de zin van haar streng-christelijke vader met een charmante 'losbol'. Vader Smit stond erop dat ze op huwelijkse voorwaarden trouwde, iets dat in de 19e eeuw nauwelijks voorkwam. Zo beschikte Co zelf over haar erfdeel - haar moeder was immers al jong overleden. Ze begon een pension in Limburg, vervolgens vertrok ze met man en kinderen naar Zuid-Afrika om ook daar weer pension te houden. Het huwelijk liep spaak, en Co kwam met haar kinderen terug naar Rotterdam. De foto is waarschijnlijk genomen tussen haar verblijf in Limburg en het vertrek naar Zuid-Afrika in. Co verhuist uiteindelijk naar Luik, waar één van haar dochters in 1926 promoveert in de rechten en een studiebeurs wint voor een Amerikaanse universiteit.

     Co was een modegevoelige jongedame. Op deze foto draagt ze de toen hypermoderne fietsbroek. De fiets maakte deze 'Turcksche' broek een acceptabel dameskledingstuk, ook al dacht de oude heer Smit daar heel anders over. Daarom is de foto ook op de veranda gemaakt, want zomaar op straat, nee, dat was 'onzedelijk'.

     De prachtige kanten bloese is eveneens een zowel modern als smaakvol en zeker kostbaar kledingstuk. Minder sportief, dus voor meer doeleinden te gebruiken. In tegenstelling tot het hoofddeksel, een pet met sluier, die voor vermaak in de natuur of aan het strand bedoeld was. Minder knellend dan de hoeden uit die tijd, beter tegen een vlaag wind bestand en o, zo elegant.

     Co berijdt een dure fiets: een Engelse Humber, zoals uit verschillende kenmerken is op te maken, maar vooral uit het patroon van het kettingwiel. De velgen zijn niet zwart maar licht van kleur en hebben een typisch profiel: het zijn vermoedelijk aluminium velgen van Roman Cycle Co. uit Londen, de zogenaamde Roman rims, uitgevonden in 1897.

     Misschien heeft Co zich bij de aankoop van deze fiets laten (ver)leiden door de hieronder afgebeelde Humber-poster die in de winkel van de Humber-dealer zal hebben gehangen. Het model is op details na identiek.

Tekst: Lizet Kruyff en Herbert Kuner