De sporen die de Noordoost-Groningse smedenfamilie Dresselhuis op het gebied van fietsen, motorfietsen en automobielen heeft nagelaten vormen een verhaal met een aantal "uitsteeksels" en zijpaden. Het begon in de 19e eeuw met de smid Hendrik Frans Dresselhuis uit Nieuweschans. Zijn zoon Edde richtte in de jaren 1880 een smederij in Drieborg op waarin later ook kleinzoon Sikko Jacob Dresselhuis (1886 - 1949) meewerkte. Sikko vormde de smederij uiteindelijk om tot een rijwielhandel. Op de hieronder afgebeelde foto van midden jaren 10 zijn onder andere Sikko (onder de boom), zijn bejaarde vader Edde (midden) en zijn dertien jaar jongere broer Willem (op de motorfiets) te zien. Bij de boom rechts staat een rij kennelijk nog niet afgelakte fietsframes in een lichte kleur. Sikko bouwde dus met zijn twee knechten (op de achtergrond) zelf fietsframes wat in die tijd niet ongebruikelijk was voor een fietsenmaker.

Rijwielhandel Dresselhuis in Drieborg, pal naast de kerk, midden jaren 10
(Nieuwsblad van het Noorden, 20 februari 1982)

Maar Sikko Dresselhuis ging een stap verder. In 1922 richtte hij in Winschoten de rijwielhandel fa. Gebr. Dresselhuis op. De compagnon was zijn jongere broer Willem. De zaak zat vanaf 1926 aan de Blijhamsterweg en groeide in de jaren 20 uit tot een kleine rijwielfabriek die fietsen onder het merk Dresco bouwde. Daarnaast vermeldt een advertentie van 1929: "Wij zijn tevens specialist op gebied van frames en eigennaamrijwielen." In de jaren 30 werden ook bakfietsen en een quadruplet bij Dresco gebouwd. De bouw van eigen fietsen werd in 1963 beëindigd. Eind jaren 80 volgden overnames, een verhuizing naar Wijchen, later stopzetting van de verkoop van fietsonderdelen en zo ging de naam Dresco rond 2010 geleidelijk ten onder.

     De tweede tak van dit familieverhaal is die van Hendrik Dresselhuis, ook een kleinzoon van de smid Hendrik Frans Dresselhuis uit Nieuweschans, zoon van de smid Frans Hendrik Dresselhuis en dus een volle neef van Sikko Jacob. Hendrik, 1881 geboren, groeide in Winschoten op. Nadat zijn vader in 1900 overleden was dreef Hendrik daar een smederij aan de Vissersdijk, samen met (vermoedelijk) een broer. De firma Dresselhuis begon motorfietsen te importeren en groeide, zodat in 1906 op de hoek Vissersdijk-Wilhelminastraat een imposant pand gebouwd werd waarin niet alleen plek was voor fietsen en motorfietsen, maar ook voor de handel in automobielen.

Garagebedrijf van de firma Dresselhuis in 1910 of 1911
(ansichtkaart, verzameling Harry Garelds, via facebookpagina Vissersdijk History Winschoten)

Op een iets oudere foto van hetzelfde gebouw staat nog op de etalage aangegeven dat Dresselhuis dealer was van Triumph-fietsen en zit in het rechter deel van het gebouw een drogisterij. In 1910 of 1911 nam Dresselhuis ook dit deel over en werd de gevel opengebroken om een inrit voor auto's te creëren.

     Het resultaat is op de volgende werkplaatsfoto uit het familiealbum van familie Lägers te zien waarvan alleen bekend was dat de jongeman achter het stuur van de auto Jan Lägers (1893 - 1983) is, zoon van een werknemer van de Gruno-rijwielfabriek in Winschoten. De auto is een T-Ford en het kenteken A-162 stond sinds 1906 op naam van Hendrik Dresselhuis. De ruime, mooie lichtval van rechts en de muur achter het raam passen exact bij de situatie op het buitenaanzicht van het gebouw.

Werkplaats van garagebedrijf Hendrik Dresselhuis met Jan Lägers in een Ford T (verzameling Hans Lägers)

De T-Ford wordt omlijst door twee motorfietsen waarvan de rechter nog een ouder, op een verzwaard fietsframe gebaseerd model is. De kalender op de achtergrond staat op een maand die op een dinsdag begint. Dat kan voor de in aanmerking komende periode op maart 1910, november 1910, augustus 1911 of oktober 1912 slaan. De drie mannen zijn waarschijnlijk allemaal knechten van Dresselhuis.

     Het automobielbedrijf van Hendrik Dresselhuis, vanaf 1918 officieel "NV Winschoter Automobiel Maatschappij", was het eerste in Winschoten en omstreken en had meer dan lokale betekenis. Dresselhuis was vertegenwoordiger van FN, Hansa-Lloyd, Indian motorfietsen, Ford en Citroën, liet onder de naam W-TAX taxi's naar Groningen rijden en was begin jaren 30 vicevoorzitter van de pas opgerichte Bond van Automobielhandelaren en Garagehouders, de BOVAG.

     Dresselhuis' zoon Frans Hendrik (1908 - 2000) werd naar Hansa-Lloyd in Bremen gestuurd om zich in het vak te bekwamen maar zag dat niet zitten. Hij koos voor een artistieke loopbaan en werd modetekenaar, kostuumontwerper, zanger en acteur. Na zijn leerjaren werkte hij uiteindelijk onder de artiestennaam Harry Dressel (kenmerk: altijd met witte klompen op de bühne) als entertainer in Duitsland, Oostenrijk, België, Frankrijk en uiteindelijk bijna dertig jaar lang in Argentinië. Zijn levensavond sleet hij weer in Nederland.

     In de jaren 30 ging het bergafwaarts met de automobielhandel van Hendrik Dresselhuis en in 1936 werd het pand verkocht aan Epi Kuiper. Deze fietsgrossier genoot vooral na de oorlog landelijke bekendheid in de tweewielerwereld.

     En Jan Lägers, de jongen achter het stuur van de T-Ford van Dresselhuis? Die werkte vervolgens nog bij andere garagebedrijven tot hij in 1925 in Lutten a/d Dedemsvaart samen met ene Oostenbrink de rijwiel- en automobielhandel van Ten Cate en Jaspers overnam. Oostenbrink & Lägers hadden een autoverhuur, moffelbedrijf, dealerschappen van onder andere Burgers, Fongers en Opel en voerden het eigen fietsmerk O&L. Op de laatste foto zien we zijn zoon Elle Lägers (links) voor de zaak.

Elle Lägers (links) met zijn fiets voor de rijwielhandel annex garagebedrijf van zijn vader Jan in Lutten, ca. 1930.
De gevel is met tal van emailleborden behangen. De jongen rechts is Dirk van Dijk, een buurjongen met een
volwassenenfiets aan de hand die te groot voor hem is (verzameling Hans Lägers)

Met dank aan Hans Lägers.