Ontwikkeling van een bedrijfstak

Nederland telde ooit tientallen echte fietsenfabrieken en duizenden fietsmerken. Daarvan zijn er maar een handvol overgebleven, die zich echter - zeker op de thuismarkt - een respektable positie wisten te verwerven.

De geschiedenis van de Nederlandse rijwielindustrie van 1869 tot vandaag is even wisselvallig als die van de laatste 140 jaar in het algemeen. Twee wegbereiders waren de Amsterdammers J.T. Scholte, die eind 1868 in zijn metaalwarenfabriek voor zover bekend als eerste in Nederland met de fabrieksmatige fabricage van fietsen ("vélocipèdes") begon, en H.H. Timmer, een wederverkoper voor Scholte die vanaf 1869 fietsen verkocht en verhuurde en bovendien de eerste rijschool voor vélocipèdisten in Nederland oprichtte. Deze Timmer zou het impuls hebben gegeven tot de oprichting van de eerste Nederlandse fietsenfabriek. Feit is dat Burgers in 1869 cq. 1870 de eerste Nederlandse rijwielfabriek oprichtte en daarmee de vader van de Nederlandse rijwielindustrie werd.

In de jaren negentig was de Nederlandse rijwielindustrie sterk in opkomst. In deze periode valt ook de oprichting van de "Nederlandsche Vereeniging 'De Rijwielindustrie'" op 17 december 1893 in Utrecht, na toetreding van autofabrikanten dan wel de uitbreiding van de activiteiten door rijwielfabrikanten vanaf 1900 "De Rijwiel- en Automobiel-Industrie" (RAI) genoemd.

     De fiets werd toen dankzij de technische verbeteringen steeds populairder en ondanks algemene economische problemen waren 1893 en 1895 voor de fietsenbranche recordjaren. Deze commerciële successen gaven fabrikanten als Simplex, Fongers en Burgers mogelijkheden tot grote investeringen in 1896. Toch bleef de import nog verscheidene jaren in het belangrijkste deel van de behoefte aan rijwielen voorzien.

     Als gevolg van de fabricage in serie en een te groot aanbod door importen uit Amerika daalden de prijzen. In deze periode ontwikkelde de fiets, die in het begin vooral voor sport en recreatie werd gebruikt, zich definitief tot volksvervoermiddel. Uit belastinggegevens blijkt, dat het fietsenpark van Nederland tussen 1899 en 1903 verdubbelde tot 187.839 stuks, en ook daarna kwamen per jaar zo'n 40.000 à 50.000 fietsen bij. De rijwielhandel deed goede zaken, en in 1912 was het aantal van 646.925 rijdende fietsen bereikt (tegenover 4.000 motorrijwielen en 3.250 auto's). Ook de export binnen en buiten Europa groeide voortdurend.

Gazelle Quadruplette